Sultan Sencer Türbesi hakkında detaylara inmeden önce, Sultan Sencer hakkında bilgi edinmek oldukça önemlidir. Sultan Sencer, Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah'ın oğludur. Babası seferdeyken, 1086 yılında dünyaya gelen Sultan Sencer, küçük yaşlarından itibaren devlet işlerinde yetiştirilerek, ağabeyi Sultan Berkyaruk'a devlet işlerinde yardımcı olan etkili bir lider olmuştur.

Devletin milli birliğinin sağlanmasında gerek ağabeyi Berkyaruk'a yardım ederek gerekse diğer ağabeyi Muhammed Tapar'ın saltanat zamanında rol oynamıştır. Doğu'da ortaya çıkan isyanları başarılı bir şekilde bastırması sonucunda Horasan melikliğine yükselmiştir. Özellikle taht mücadelelerinin bastırılmasını fırsat bilen ve Selçuklu topraklarına saldıran Şarki Karahanlı hükümdarı Kadir Han'ın saldırılarını başarılı bir şekilde bertaraf etmiştir.

Sultan Sencer, ağabeyi Berkyaruk'un vefatından sonra diğer ağabeyi Muhammed Tapar ile olan bağlarını samimi şekilde devam ettirmiştir. Sultan Sencer, doğu bölgelerinde siyaseti korumaya çalışırken ağabeyi de batı bölgelerini yöneterek birbirlerini tamamlayan devlet adamları olmuşlardır. Sultan Sencer, siyasi hayatında babası Melikşah'ı takip ederek Horasan'dan itibaren devletin doğusunda Selçuklu düzenini yeniden kurmuştur. Böylelikle Selçuklu Devleti doğu'da emin adımlarla ilerleme durumuna gelmiştir.

Sultan Sencer'in diğer ağabeyi Muhammed Tapar'ın ölümünden sonra henüz küçük yaşta olan oğlu Mahmud, devlet erkânı tarafından tahta çıkarılmıştır. Diğer yandan da Sultan Sencer, doğu bölgesinde kendini sultan ilan ederek sultanlığını halifeye tasdik ettirmiştir. Ancak bu durumda Sultan Sencer'in tek başına Büyük Selçuklu sultanı olabilmesi için tahta çıkmış olan Mahmud'un bertaraf edilmesi gerekiyordu. Save'de 14 Ağustos 1119'da amca-yeğen arasında yapılan savaş esnasında Sultan Sencer galip gelerek emeline ulaşmıştır. Sultan Sencer, Büyük Selçuklu Sultanı olarak devletin merkezini Irak-ı Acem'den Horasan'a nakletmiştir. Bu durumdan sonra Mahmud'la yapılan anlaşma gereği Rey, Sultan Sencer'de kalmak üzere imparatorluğun batı tarafları Mahmud'a verilecek; Mahmud sultan unvanını korurken aynı zamanda Sultan Sencer'e tabi olacaktı. Aralarında sağladıkları bu birlik bir müddet böyle devam ederken Halife Müsterşit ile bir ittifak kuran Mahmud, amcasına karşı yeni bir isyan hazırlıklarına başlamıştır. Bunu haber alan Sultan Sencer ise Mahmud'un üzerine yürüyerek 26 Mayıs 1132'de Dinever Savaşı'nı kazanmıştır. Sultan Sencer, yanında getirdiği diğer yeğeni Tuğrul'u Irak Selçukluları tahtına çıkararak ona bazı tembihlerde bulunup geri dönmüştür.

Bu şekilde savaşlarla ve galibiyetlerle 40 yıl boyunca süren saltanat hayatı boyunca Sencer, doğu ve batı olmak üzere iki cepheli siyasetini 29 Nisan 1157 senesinde vefat ederek Merv'de kendi yaptırdığı türbesine defnedilerek sonlandırmıştır. Vefatında 91 yaşında olan Sultan Sencer, sağlığında babası kadar büyük bir hükümdar sayılmış ve öyle de olmuştur. İlim bakımından da oldukça bilgili olan Sencer, Hadis-i Şerif rivayet edebilecek kadar büyük hadis âlimleri arasında da sayılmıştır. Farsça şiirler yazdığı bilinen Sencer, daha hayattayken Merv'de yaptırdığı türbesi de oldukça büyük bir sanat eseri olup devrin medeniyeti hakkında günümüze ışık tutmaktadır.

Sultan Sencer Türbesi, Merv'de yer almakta olup, Selçuklu mimarisinin en görkemli örneklerinden biridir. Bu türbe, Sultan Sencer'in mimari ve sanatsal yeteneklerinin yanı sıra Selçuklu sanatının zirvede olduğu dönemi de yansıtmaktadır.

Sultan Sencer Türbesi, 12. yüzyılda inşa edilmiş olup, Selçuklu mimarisinin karakteristik özelliklerini taşır. Türbe, büyük bir kubbe ile örtülmüş olup, kubbenin alt kısmında dikkat çekici süslemeler ve kitabeler bulunmaktadır. Türbenin içi ve dışı, Selçuklu sanatının inceliklerini yansıtan motifler ve yazılarla süslenmiştir.

Türbenin kubbesi, klasik Selçuklu mimarisinin bir örneği olarak dikkat çeker. Kubbenin iç kısmında yer alan süslemeler, dönemin sanat anlayışını ve estetik değerlerini yansıtır. Ayrıca, türbenin içindeki duvarlarda ve kubbenin alt kısmında yer alan kitabeler, Sultan Sencer'in yaşamı ve başarıları hakkında bilgiler sunmaktadır.

Sultan Sencer Türbesi, çeşitli dönemlerde restorasyon çalışmaları geçirmiştir. Bu çalışmalar, türbenin orijinal yapısını koruyarak günümüze kadar ulaşmasını sağlamıştır. Türbenin korunması ve gelecek nesillere aktarılması için yapılan bu çalışmalar, Selçuklu mirasının yaşatılması açısından büyük önem taşımaktadır.

Sultan Sencer Türbesi, Selçuklu döneminin mimari ve sanatsal mirasını yansıtan önemli bir yapı olup, tarih ve sanat severler için ziyaret edilmesi gereken bir mekandır.