Türbe Alimlerin veya devlet adamlarının mezarlarının bulunduğu, oda şeklindeki yapıya türbe denir. İçerisine, ünlü kişilerin de defnedildiği anıtsal ve tarihi mezarlara da türbe adı verilebilir. Türbelerin Anlamı ve Önemi Çoğunlukla dini alanda hizmet etmiş kişilerin mezarlarıdır. Ancak, dini alanda olmayıp, sadece dünyevi yönden liderlik yapmış devlet adamlarının anıt mezarları için de türbe kelimesi kullanılabilir. Türbelerin halk arasında kutsal sayılmasına rağmen, birçok din adamı bu görüşe karşıdır. Buraları ziyaret eden kişiler, kendileri ve sevdikleriyle ilgili dileklerde bulunup dua ederler. Ev sahibi olmak, kızını evlendirmek ya da girecekleri sınavlarda başarılı olmak bu dileklerden bazılarıdır. Bu tür dileklerde bulunanlar aslında Allah'tan başka kimseden bir şey istenmemesi gerektiğini bilirler. Sadece bu önemli kişinin 'yüzü suyu hürmetine' istediklerini söylerler. Türbeler ve Ölümden Sonraki Hayat İnanışı Türbelerle ilgili düşüncelerin temel sebebi, ölümden sonraki hayata inanmaktır. İnsanların farklı dini inanışları olsa da temelde ölümden sonraki hayata inanışları benzerlikler gösterir. Bazıları ise türbelerde yatan kişilerle ilgili olarak, türbelerin metafizik yönlerinin olduğunu düşünürler. Bu tür inanışlara göre, türbede yatan kişilerle ilgili bazı olağanüstü olaylar vardır. Türbede yatan kişinin, bazı insanların rüyasına girdiğine inanmak en fazla rastlanılan durumdur. Maddeci anlayış ise bütün bu metafizik olayların olabileceğini kabul etmez. Onlara göre gördükleri şeyler, halüsinasyondan ibarettir. Metafizik olayların olabileceğine inanan bazı kişiler ise türbede yatan kişilerin kutsal sayılarak onlardan medet ummanın, Allah'a şirk koşmak olduğunu düşünürler. Türbe Mimarisinin Özellikleri Aslen türbe, Türk İslam mimarisinde oldukça sık rastlanan bir yapı tarzıdır. Cami, tekke ve medreselerin yanında bir türbe bulunmaktadır. Bu türbeler, tam bir sanat eseridir. Basit dört köşeli çeşitleri de vardır; mozaiklerle süslenmiş, kesme taşlarla çeşitli motiflerle işlenmiş türbeler de vardır. Türbelerin çatısı konik, kubbe ve piramit şekillerde olabilir. Tarihi ve Kültürel Gelişim Göktürkler türbeye, "bark" adını veriyorlardı. Türklerin İslamiyet'i kabulünden önce "kurgan" adı verdikleri mezarlar, İslamiyet'in kabulünden sonra türbe adını almıştır. Osmanlılarda türbe, kısa zaman içerisinde gelişmiş ve yeni bir yapı tarzına kavuşmuştur. Osmanlı türbeleri çoğunlukla Bursa, İstanbul ve İznik çevresinde toplanmıştır. Kesme taş süslemeleri, Osmanlı zamanında daha fazla gelişmiştir. İslamiyet'te Türbe ve İlk Türbe Örneği İslamiyet'te yapılan ilk türbeye, "hücre-i saadet" adı verilir. Peygamber Efendimiz, çok sevdiği eşi Hz. Aişe validemizin odasında, 632 yılında bir pazartesi günü vefat etti. Çarşamba gecesi ise bu odaya defnedildi. Hz. Aişe'nin odası, kerpiç ve hurma dallarından yapılmış, üç metre yüksekliğindeydi. İslamiyet türbe yapmayı yasaklamamıştır. Ancak, türbe ölüyü yüceltmek ve ondan medet ummak için yapılmaz. |